سودآوری بانک‌ها امری ضروری و تعیین‌کننده برای ثبات اقتصادی است که می‌تواند از جنبه‌های خرد و کلان اقتصادی مورد توجه قرار گیرد. در خصوص عوامل مؤثر بر سودآوری تحقیقات متعددی در ایران صورت گرفته است، با این حال در هیچ یک از آنها، در رابطه با چگونگی تأثیرگذاری تمرکز در صنعت بانکداری بر سودآوری سخنی به میان نیامده‌است. این تحقیق به بررسی تأثیر تمرکز و سایر عوامل در صنعت بانکداری بر سودآوری بانک‌ها می‌پردازد. بدین منظور تمرکز در صنعت بانکداری از سه بعد دارایی‌ها، تسهیلات اعطایی و سپرده‌ها با استفاده از شاخص هرفیندال ـ هیرشمن برای 10 بانک دولتی طی سال‌های 1370ـ1387 اندازه‌گیری شد و تأثیر این عوامل به همراه شش متغیر کنترلی اندازه، کارایی، سرمایه بانک، سطح بازار سرمایه، سطح درآمد ملی و نرخ بهره بر بازده دارایی‌ها، به عنوان متغیر وابسته آزمون گردید. برای آزمون فرضیه‌های تحقیق از مدل‌های رگرسیونی چندمتغیره و ساختار داده‌های پانلی استفاده شد. نتایج نشان داد که رابطه معکوس و معناداری بین تمرکز و سودآوری بانک‌ها وجود دارد. در خصوص سایر عوامل نیز کارایی، سرمایه، سطح درآمد ملی و نرخ بهره رابطه مستقیمی با سودآوری بانک‌های دولتی دارند. در حالی که اندازه بانک رابطه معکوسی با سودآوری دارد. در این میان شواهدی مبنی بر وجود رابطه بین سطح بازار سرمایه و سودآوری بانک‌ها یافت نشد. 

 [1]- مقاله حاضر برگرفته از رساله دوره کارشناسی ارشد با عنوان فوق و نگارش فاطمه مردانی و با راهنمایی دکتر پیمان نوری بروجردی و مشاوره دکتر محمد جلیلی در مؤسسه عالی آموزش بانکداری (فروردین 1390) می‌باشد.

طبقه‌بندی P10,P24,L16,E58 :JEL

تاریخ دریافت مقاله: 1390/1/17                   تاریخ پذیرش مقاله: 1390/4/27