سامانه گزارشگری اعتباری و اعتبارسنجی بانکی که در دنیا با عنوان اعتبار‌سنجی[1] شناخته می‌شود، بر پایه تسهیم اطلاعات و در حقیقت مشارکت سازمان‌هایی که اطلاعاتی از وضعیت اعتباری اشخاص (حقیقی یا حقوقی) دارند، شکل می‌گیرد. اعضای سامانه اعتبار‌سنجی، باید بر اساس استاندارد مشخصی، اطلاعات اعتباری افراد و مشتریان را در قالب پایگاه داده‌ای منسجم ذخیره نمایند تا دیگر اعضا نیز بتوانند با تعریف دسترسی خاصی، از این اطلاعات بهره‌مند شوند. اجرای چنین سازوکاری بدون بهره‌گیری از فناوری اطلاعات میسر نمی‌باشد. سرعت، دقت و امنیت از شاخص‌های اصلی این سامانه محسوب می‌گردند. معماری داخلی سامانه اعتبار‌سنجی، ضامن افزایش سرعت پردازش و توانایی ذخیره حجم بالای اطلاعات (در حد ایجاد فایل برای همه اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی با بایگانی فعال 5 ساله) می‌باشد. همچنین برای امنیت شبکه و تبادل اطلاعات نیز پروتکل‌های مختلفی وجود دارد. شرکت مشاوره رتبه‌بندی اعتباری ایران به عنوان نهاد مالی رتبه‌بندی و اعتبار‌سنجی مشتریان در راستای اصل 44 قانون اساسی و قانون طرح تسهیل اعطای تسهیلات مصوب مجلس شورای اسلامی و با مأموریت ایجاد سامانه اعتبار‌سنجی برای نظام بانکی و اعتباری کشور ایجاد شده است و تاکنون توانسته با حمایت وزارت امور اقتصادی و دارایی، بانک مرکزی و همچنین مشارکت بانک‌های کشور، تمام زیر‌ساخت‌های مورد نیاز را در راستای دستیابی به نظام اعتبار‌سنجی و گزارشگری اعتباری برای نظام بانکی و بیمه‌ای فراهم نماید. در این مقاله فعالیت‌ها و دستاوردهای شرکت به عنوان نمونه موفق ایجاد سامانه اعتبارسنجی ارائه شده است و جایگاه تکنولوژی‌های نوین برای اعتبار‌سنجی مشتریان بانکی و بیمه‌ای و ابعاد علمی و فنی آن شامل تبادل داده، ذخیره، پردازش و گزارشگری، تأمین امنیت شبکه و مسیر‌های نقل‌و‌انتقال داده و فرمت تبادل سامانه مذکور مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.

[1]- Credit Bureau.

طبقه‌بندی G22,O21,E5 :JEL

تاریخ دریافت مقاله: 1389/6/27                                                                            تاریخ پذیرش مقاله: 1389/11/26