در این مقاله با استفاده از روش علامت‌دهی‌[1]، یک مدل احتمالی برای پیش‌بینی وقوع بحران‌های بانکی و ترازپرداخت‌ها در اقتصاد ایران ارائه می‌شود و امکان همپوشانی دو بحران (بحران دوقلو) نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد. سیستم بانکی ایران، از فصل اول سال 1384 تا فصل دوم سال 1388 به طور مداوم با بحران روبه‌رو بوده است. در دوره مورد بررسی (1367ـ1388)، بازار ارز ایران بر اساس شاخص فشار بازار ارز، چهار وضعیت بحرانی (فصل چهارم سال 1367 و اوایل 1368، اواخر سال 1372 و اوایل سال 1373،  فصل اول سال 1374 و بالاخره نیمه دوم سال 1377) را  تجربه نمود که این مسأله همزمانی بروز بحران ترازپرداخت‌ها و بحران پولی را در این دوره منتفی نموده است. اما با توجه به اینکه در حال حاضر اقتصاد ایران در مرحله بحران بانکی به سر می‌برد، توجه به متغیرهایی که می‌توانند ما را در پیش‌بینی بحران ترازپرداخت‌ها یاری نمایند، امکان مواجهه کشور را با این بحران کاهش خواهد داد. با توجه به نتایج برآمده از این مطالعه، دو متغیر قیمت سهام و نرخ بهره واقعی به ترتیب معتبرترین شاخص‌ها برای پیش‌بینی بحران پولی می‌باشند. همچنین قیمت سهام به همراه نرخ ارز واقعی، مناسب‌ترین شاخص برای پیش‌بینی بحران پولی و همچنین پیش‌بینی بحران‌های دوقلو شناخته شده‌اند.

[1]- Signaling Method.

طبقه‌بندی C2,C4,E42,G01 :JEL

تاریخ دریافت مقاله: 1389/1/2                                                                                     تاریخ پذیرش مقاله: 1389/11/26